İdrak Edilmeyeni İnkar Etmek

İnsan her şeyi bilebilir mi? Bu soruya verilen cevap birçok farklı sonuç doğruyor. Ve bu sonuçlar oldukça keskin. Yaşadığımız çağda kurumlar şiddetli bir şekilde tenkit edildi. Bunların en başında din ve aile gibi insanoğlunun ilk gününden beri var olan kurumlar vardı. Peki bugün bu tenkitlerin ve sorgulamaların tamamen entelektüel bir faaliyet olduğunu söyleyebilir miyiz?

İnsan kendisini seven bir canlıdır. Modern insan kendisine tapan/taptıran bir canlı(!)dır. Ve bir tanrı hiçbir şeyden aciz olmamalı, öyle değil mi? İnsan her şeyi idrak edemez. Buna modern insan da dahil. Akıl mı dersiniz kalp mi dersiniz ruh mu dersiniz beyin mi dersiniz... Ne derseniz deyin, sınırlıdır. Her sorunun cevabını bulması mümkün değildir. Her sorunun cevabını bulmak zorunda da değildir. Ancak buna kendisini mecbur hisseder. Yoksa bu insan tipinin kudretinin meşruiyeti nasıl ayakta kalabilir?

Bugün dine ve Tanrı'nın varlığına yönelik getirilen eleştiri ve şüphelerin yarısından fazlası bu soru(n)dan ortaya çıkıyor. İdrak edemediğini inkar edeceksin. Çünkü ancak böylece kudretli olabilirsin. Bu hastalıklı düşünce asla şaşmaz ve hastalıklı olduğunu hiçbir zaman bilmez (bilseydi kudretine halel gelirdi). Peşine düştüğü soruların cevabını alamayınca inkar eder. Yani görmezden gelir. Ama sorular bazen inatçı olabilir. Olsun, inkar etmek isteyen için kaçacak bir çukur her zaman vardır. İnkar etmek isteyen için... Evet inkar bir tercihtir; mağduriyet değildir.

Yavaş yavaş idrakin sınırlarını keşfediyor insan aslında. Ama kabul etmek istemiyor. Çünkü o her şeyi bilmeli ve tam olarak kavramalı. Yani Tanrı, ona her şeyi en ince detayıyla açıklamalı. Hatta kendisini göstermeli; yoksa inkar edecektir (Bkz. yıldırım çarpmasıyla ölen 70 Yahudi). Fakat şöyle bir kaide var: Tanrı'yı tehdit edemezsiniz. İman etmek veya inkar etmek bir tercihtir. Kudretli olmak isteyen insan her şeyi bilme yarışında aşırıya gittikçe yapabileceği tek bir şey var: İnkar etmek. Çünkü ancak buna takati yetebilir. Çünkü idrak edemediğini inkar etmek kaçmak için en kolay yoldur.

-Enes Damlayıcı